چکیده
آلوئه‌ورا یک محصول طبیعی است که در حوزه زیبایی‌شناسی و سلامتی به‌طور متداول استفاده می‌شود. اگرچه استفاده‌های مختلفی برای آن وجود دارد، اما نیاز به آزمایشات کنترل‌شده است تا اثربخشی واقعی آن تعیین شود. در این مقاله به طور مختصر، تاریخچه آلوئه ورا ،گیاه آلوئه‌ورا، خواص آن، مکانیسم عمل آن بررسی می‌شود.
مقدمه
آلوئه ورا در گلدان
گیاه آلوئه‌ورا برای خواص سلامتی، زیبایی، دارویی و مراقبت از پوست شناخته و استفاده می‌شود. نام آلوئه‌ورا از کلمه عربی "الوئه" به معنی "ماده تلخ درخشان" و کلمه لاتین "ورا" به معنی "واقعی" مشتق می‌شود. دو هزار سال پیش، دانشمندان یونانی آلوئه‌ورا را به عنوان یک درمان جامع معرفی کردند. مصریان آلوئه را "گیاه جاودانگی" می‌خواندند. امروزه، گیاه آلوئه‌ورا برای اهداف مختلفی در داروشناسی استفاده می‌شود.
تاریخچه آلوئه ورا
آلوئه‌ورا برای اهداف درمانی در چندین فرهنگ برای هزاران سال استفاده شده است: یونان، مصر، هند، مکزیک، ژاپن و چین. ملکه‌های مصری نفرتیتی و کلئوپاترا آن را به عنوان بخشی از روتین زیبایی خود استفاده می‌کردند. الکساندر مقدونی و کریستوف کلمب از آن برای درمان زخم‌های سربازان استفاده می‌کردند. اولین اشاره به آلوئه‌ورا به زبان انگلیسی، ترجمه‌ای بود که جان گودیو در سال 1655 به زبان انگلیسی از کتاب تالیف دیوسکورید درباره مواد دارویی به عمل آورد. در اوایل دهه 1800، آلوئه‌ورا به عنوان ملین در ایالات متحده استفاده می‌شد، اما در میان دهه 1930، نقطه عطفی رخ داد و آن با موفقیت در درمان درماتیت تشعشعی مزمن و شدید استفاده شد.
گیاه آلوئه ورا
تاریخچه آلوئه ورا
نام علمی آلوئه ورا، آلوئه باربادنسیس میلر است. این گیاه به خانواده اسفودلیسی (لیلیاسه) تعلق دارد و یک گیاه خزه‌ای یا درختچه، دایمی، کم‌آبی، گوشتی و رنگ سبز نخودی می‌باشد. این گیاه به‌طور اصلی در مناطق خشک آفریقا، آسیا، اروپا و آمریکا رشد می‌کند. در هند، آن در راجستان، آندراپرادش، گجرات، ماهاراشترا و تامیل‌نادو یافت می‌شود.
ساختار آلوئه ورا
این گیاه برگ‌های مثلثی، گوشتی با لبه‌های دندانه‌دار، گل‌های لوله‌ای زرد و میوه‌هایی دارد که شامل تعداد زیادی دانه می‌شوند. هر برگ از سه لایه تشکیل شده است:
- ژل شفاف داخلی که شامل ۹۹٪ آب و بقیه آن از گلوکومانان، اسیدهای آمینه، لیپیدها، استرولها و ویتامین‌ها تشکیل شده است.
- لایه میانی لاتکس که مایع زرد تلخی است و شامل آنتراکوئینون‌ها و گلوکوزیدها می‌باشد.
- لایه خارجی ضخیم با ۱۵-۲۰ سلول به نام پوست که وظیفه محافظتی دارد و کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها را سنتز می‌کند. درون پوست، باندهای عروقی وجود دارند که مسئول انتقال موادی مانند آب (زیلم) و نشاسته (فلوم) هستند.
اجزای فعال و خواصش
آلوئه ورا شامل ۷۵ ترکیب فعال پتانسیل دار است: ویتامین‌ها، آنزیم‌ها، مواد معدنی، قندها، لیگنین، ساپونین‌ها، اسیدهای سالیسیلیک و اسیدهای آمینه.
ویتامین‌ها: شامل ویتامین A (بتاکاروتن)، C و E است که آنتی‌اکسیدان هستند. همچنین شامل ویتامین B12، اسید فولیک و کولین است. آنتی‌اکسیدان‌ها رادیکال‌های آزاد را نترالیز می‌کنند.
آنزیم‌ها: شامل ۸ آنزیم است: آلیاز، فسفاتاز قلیایی، آمیلاز، بردی‌کیناز، کاربوکسی‌پپتیداز، کاتالاز، سلولاز، لیپاز و پراکسیداز. بردی‌کیناز به کاهش التهاب بیش‌از‌حد در صورت استفاده موضعی بر روی پوست کمک می‌کند، در حالی که سایر آنزیم‌ها در تجزیه قندها و چربی‌ها کمک می‌کنند.
تکه آلوئه ورا
مواد معدنی: آلوئه ورا کلسیم، کروم، مس، سلنیوم، منیزیم، منگنز، پتاسیم، سدیم و روی را فراهم می‌کند. آنها برای عملکرد صحیح سیستم‌های آنزیمی در مسیرهای متابولیک مختلف ضروری هستند و برخی از آنها آنتی‌اکسیدان هستند.
قندها: آلوئه ورا شامل مونوساکاریدها (گلوکز و فروکتوز) و پلی‌ساکاریدها (گلوکومانان / پلی‌مانوز) است. اینها از لایه‌ی موکوسیلیج گیاه به دست می‌آیند و به عنوان موکوپلی‌ساکاریدها شناخته می‌شوند. مشهورترین مونوساکارید منانز-۶-فسفات است و شایع‌ترین پلی‌ساکاریدها به آن گلوکومانان‌ها [بتا-(۱،۴)-مانان استیله] گفته می‌شود. اسید گلوکومانان معروفی به نام آسمانان هم یافت شده است. اخیراً گلیکوپروتئینی با خاصیت ضدآلرژیک به نام آلپروژن و ترکیب ضد التهاب جدیدی به نام سی-گلوکوزیل کرومون از ژل آلوئه ورا جدا شده است.
آنتراکینون‌ها: آلوئه ورا دارای ۱۲ آنتراکینون است که ترکیبات فنولی به عنوان ملین‌های سنتی شناخته می‌شوند. آلوئین و امودین به عنوان آنالژزیک، ضدباکتری و ضدویروس عمل می‌کنند.
اسیدهای چرب: آلوئه ورا شامل ۴ استروئید گیاهی است؛ کلسترول، کامپسترول، بتا-سیستوسترول و لوپئول. همه اینها دارای اثر ضدالتهابی هستند و لوپئول همچنین ویژگی‌های ضدعفونی و ضددردی دارد.
هورمون‌ها: آکسین‌ها و جیبرلین‌ها که در بهبود زخم و دارای اثر ضدالتهابی هستند.
سایر موارد: آلوئه ورا شامل ۲۰ از ۲۲ اسید آمینه مورد نیاز برای انسان و ۷ از ۸ اسید آمینه ضروری است. همچنین اسید سالیسیلیک که ویژگی‌های ضدالتهابی و ضدباکتری دارد نیز حاوی است. لیگنین، یک ماده بی‌اثر، هنگام استفاده در تهیه‌های موضعی، اثر نفوذپذیری سایر مواد مغذی به پوست را افزایش می‌دهد. ساپونین‌ها که مواد صابونی هستند، حدود ۳٪ از ژل را تشکیل می‌دهند و ویژگی‌های تمیزکننده و ضدعفونی دارند.
مکانیسم عمل آلوئه ورا
خواص درمانی
ژل آلوئه ورا
گلوکومانان، یک پلی‌ساکارید غنی از منان، و جیبرلین، یک هورمون رشد، با گیرنده‌های فاکتورهای رشد در فیبروبلاست تعامل داشته و فعالیت و انباشتگی آن را تحریک می‌کند. این امر باعث افزایش چشمگیر سنتز کلاژن پس از استفاده موضعی و خوراکی آلوئه ورا می‌شود. ژل آلوئه ورا نه تنها محتوای کلاژن زخم را افزایش می‌دهد، بلکه ترکیب کلاژن (بیشتر نوع سوم) را تغییر می‌دهد و درجه ترکیب کلاژن را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، فرآیند تقلیل زخم را شتاب بخشیده و قدرت شکست بافت ناشی از ایجاد جوش را افزایش می‌دهد. افزایش سنتز اسید هیالورونیک و درماتان سولفات در بافت گرانولاسیون زخم درمانی پس از درمان خوراکی یا موضعی گزارش شده است.
تأثیرات بر اثر تماس پوست با تابش ماوراء بنفش و گاما
گزارش شده است که ژل آلوئه ورا تأثیر محافظتی در برابر آسیب تابش به پوست دارد. نقش دقیق آن مشخص نیست، اما پس از استفاده از ژل آلوئه ورا، یک پروتئین آنتی‌اکسیدان به نام متالوتیونئین در پوست تولید می‌شود که رادیکال‌های هیدروکسیل را از بین می‌برد و سرکوب آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز در پوست را جلوگیری می‌کند. این عمل باعث کاهش تولید و آزادسازی سیتوکین‌های ایمنی سازی کراتینوسایت‌های پوستی مانند اینترلوکین-۱۰ (IL-۱۰) و جلوگیری از سرکوب حساسیت نوع تأخیری ناشی از تابش ماوراء بنفش می‌شود.
اثر ضد التهابی
آلوئه ورا مسیر سایکلواکسیژناز را مهار کرده و تولید پروستاگلاندین E2 را از اسید آراشیدونیک کاهش می‌دهد. اخیراً ترکیب ضد التهابی جدیدی به نام سی-گلوکوزیل کرومون از عصاره‌های ژل جدا شده است.
تأثیرات بر سیستم ایمنی
آلپروژن، ترشح کلسیم به سلول‌های مست، وارد نمی‌شود که به دنبال آن، آزادسازی هیستامین و لوکوترین از سلول‌های مست درگیر در پدیده آنتی‌ژن-آنتی‌بادی را مهار می‌کند. در یک مطالعه روی موش‌ها که پیش‌تر با سلول‌های سارکومایی موشی پیوند داده شده بودند، اسیمانان سنتز و آزادسازی اینترلوکین-۱ (IL-۱) و فاکتور نکروز تومور از ماکروفاژها در موش‌ها را تحریک می‌کند که به نوبه خود حمله ایمنی را آغاز می‌کند و منجر به نکروز و ترکیب سلول‌های سرطانی می‌شود. چندین ترکیب با وزن مولکولی پایین هم قادر به مهار آزادسازی رادیکال‌های آزاد اکسیژنی از نوتروفیل‌های فعال انسانی هستند.
تأثیرات ملغمه‌کننده
آنتراکونون‌های موجود در لاتکس یک ملغمه قوی هستند. آنها محتوای آب روده را افزایش می‌دهند، ترشح مخاط را تحریک می‌کنند و حرکت روده را افزایش می‌دهند.
فعالیت ضد ویروسی و ضد تومور
یک ظرف ژل آلوئه ورا در کنار یک گیاه آلوئه ورا
این اثرات ممکن است به علت تأثیرات غیرمستقیم یا مستقیم باشد. تأثیر غیرمستقیم به علت تحریک سیستم ایمنی و تأثیر مستقیم به علت آنتراکونون‌ها است. آلوئین، آنتراکونونی موجود در آلوئه ورا، ویروس‌های مختلف پوشش‌دار مانند هرپس سیمپلکس، واریسلا زوستر و انفلوآنزا را غیرفعال می‌کند. در مطالعات اخیر، نشان داده شده است که یک بخش پلی‌ساکارید می‌تواند اتصال بنزوپیرن به هپاتوسیت‌های اولیه موش‌های صحرایی را مهار کند و از ایجاد ترکیب‌های بنزوپیرن-DNA که ممکن است سرطان‌زایی کننده باشند، جلوگیری کند. همچنین، گزارش شده است که آلوئه ورا باعث افزایش فعالیت گلوتاتیون اس-ترانسفراز و مهار اثرات ترومورزایی فوربول میریستات است که نشان می‌دهد استفاده از ژل آلوئه ورا در پیشگیری از سرطان ممکن است مفید باشد.
اثرات مرطوب‌کننده و ضد پیری
موکوپلی‌ساکاریدها به محافظت از رطوبت در پوست کمک می‌کنند. آلوئه ورا فیبروبلاست را تحریک می‌کند که کلاژن و الاستین تولید می‌کند و باعث افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش چین و چروک پوست می‌شود. همچنین، اثرات همبستگی روی سلول‌های اپیدرمی سطحی ریزش شده را با هم دارد و آنها را به هم چسبانده و در نتیجه پوست را نرم می‌کند. اسیدهای آمینه نیز سلول‌های سخت شده پوست را نرم می‌کنند و رویه‌های ریزشی پوست را بهم چسبانده و رویه‌های ریزشی پوست را نرم می‌کند. رویه‌های ریزشی پوست را نرم می‌کند و رویه‌های ریزشی پوست را نرم می‌کند. همچنین، اثرات ضد آکنه هم دارد.
اثر ضدعفونی‌کننده
آلوئه ورا شامل ۶ عامل ضدعفونی‌کننده است: لوپئول، اسید سالیسیلیک، یوره نیتروژن، اسید سینامونیک، فنل‌ها و گوگرد. همه این مواد تأثیر مهارکننده‌ای بر روی قارچ‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها دارند.